Anasayfa
Giriş yap
Mesaj Sayısı
tarafından Bu yazıyı ileri de başka arkadaşların da faydalanması için uzun ve sohbet
havasında bir makale şeklinde hazırlamak istedim.
Umarım hoşunuza gider.
***************
Nedir bu Linux ?
***************
Linux dediğimiz kısım çekirdek ingilizce ismiyle kernel denilen kısımdır
Kaba bir tabirle sistemin donanımı asıl yöneten ve diğer programların bu
donanımlara onun üzerinden erişimini sağlayan kısımdır şeklinde düşünebilirsiniz.
Edineceğiniz DAĞITIMlardaki birkaç fazladan eklenmiş ek yama olmadığı
sürece yaklaşık olarak aynı tarihlerde çıkmış Dağıtımlar genelde Aynı
Version çekirdek/linux kullanılır
(ki Version yerine Sürüm demeyi tercih ederim )
Ve şu anki son Linux sürümü 2.6.30-(aday 7) dir. ( 1 Haziran 2009 )
***************
Peki ubuntu , pardus , kubuntu , suse nedir ?
Onlardaki 9.2 11,8 gibi sürümler nedir ?
***************
Bunlara dağıtım denilir ingilizce kısa ismiyle distro.
Bir kişi (evet evet 1 kişi bile olabilir) , grup veya şirket çekirdek dediğimiz bu linux'u alır
üstüne komutların girilmesini sağlayan bazılarının hatayla dos kipi diye tabir ettiği
kabuğu , hani fareyi kullandığımız pencereler olan şu görsel kısmı ,
oyunları , müzik programlarını , çeşitli animasyon ve bazı yapılandırma
programlarını koyar ve Bu ortaya çıkan esere DAĞITIM denilir.
İsmine ister ÖmerUsta gnu/linux ister XYZ gnu/linux der.
Ve bu dağıtımın ilk sürümüne 1.0 veya XYZ gnu/linux 2009 diyebilir
***************
Yani Sadece Kernel yani Linux tek başına bir işletim sistemi değil midir ?
***************
Tek başına bir araba motorunu Araba kabul edebileceğimiz kadar
tek başına çekirdeği de(linux'u da) o ölçüde işletim sistemi kabul edebiliriz.
Linux dağıtımlarının hepsi GNU projesinden programlarla donatılmışlardır
sırf bu nedenle dağıtımların ismine XYZ linux yerine XYZ linux/gnu dememiz
aslında daha doğrudur.
***************
Peki XYZ gnu/linux 1.0 mı daha yenidir yoksa QWY gnu/linux 99999.9 mu ?
***************
Bu sadece içerisindeki programların sürümlerine bakarak söylenebilecek
bir kriterdir. Yani QWY çok eskiden beri devam eden bir DAĞITIMdır ve
son sürümü mesela 99999.9 dur fakat XYZ çok yenidir ve sürümü 1.0dır
ama içindeki proje programların tamamı aynı sürümlerde ise ikiside aynı tazeliktedir.
***************
Peki genel olarak hangi projelere bakarak bir DAĞITIM'ın yeni eski olduğunu
kabul edebiliriz ?
***************
Birinci kıstas genelde çekirdek ( kernel ) yani linuxtur. Ardından
şu projelerin sürümleri kontrol edilebilir
parantez içindekiler günümüzdeki
son sürüm numaralarıdır )
abiword (2.6.
alsa-lib (1.0.20)
amarok (2.0.2)
ati-driver (9.5)
bind (9.6.0-P1)
compiz (0.8.2)
cups (1.3.10)
db (4.7.25)
dhcp (4.1.0)
emacs (22.3)
evolution (2.26.2)
firefox (3.0.10)
freetype (2.3.9)
gcc (4.4.0)
gimp (2.6.6)
glibc (2.10.1)
gnucash (2.2.9)
gnumeric (1.8.4)
gtk+ (2.16.2)
hal (0.5.12)
httpd (2.2.11)
inkscape (0.46)
jre (6u14)
k3b (1.0.5)
kdebase (4.2.3)
koffice (2.0.0)
libgnome (2.26.0)
module-init-tools (3.9)
mono (2.4)
MPlayer (1.0rc2)
mysql (5.1.34)
nautilus (2.26.3)
NVIDIA (180.51)
OpenOffice.org (3.1.0)
openssh (5.2p1)
openssl (0.9.8k)
perl (5.10.0)
php (5.2.9)
pidgin (2.5.6)
postfix (2.6.1)
postgresql (8.3.7)
Python (3.0.1)
qt-x11 (4.5.1)
samba (3.3.4)
sendmail (8.14.3)
thunderbird (2.0.0.21)
udev (142)
vim (7.2)
xfce (4.6.1)
xine-lib (1.1.16.3)
xorg-server (1.6.1)
***************
Peki aynı sürüm ve aynı proje programlarını kullanan iki
ayrı linux dağıtımı aynı mıdır ?
***************
Eğer yeterince şanslıysanız bunun gibi bir senaryo ile karşılaşabilirsiniz.
Bu durumda out-of-box diye tabir edilen kurulum sonrasındaki halleri ile
aynıdırlar ( yukarıda anlattığım şart geçerli ise)
***************
Peki neden XYZ linux'u QWY linux'a tercih edeyim
veya neden XYZ varken QWY de mevcut ?
***************
Diyelim bir üst sorudaki senaryomuz gerçek oldu ve 2 dağıtımda
tıpatıp aynı sürüm ve projelerle geliyor. Bu durumda birinci önceliği
bu dağıtımların güncelleme sıklıkları ve güncellemelerin sistem güvenlik
ve kararlılığına etkisi 2 dağıtım arasındaki seçim yapma nedenimiz oluşturur.
Diyelim XYZ güvenlik güncellemelerini gün aşırı yayınlarken
QWY ise Piyasadan tanıyacağınız bir işletim sistemine benzer şekilde
3 Ayda bir yayınlıyorsa XYZ'yi seçmeniz için geçerli bir sebebiniz var demektir.
Diğer seçim yapılırken ki etken ise kullanılan ilgili dağıtıma özel yazılmış
güncelleme / yapılandırma uygulamaları. Yani insanları o dağıtımı seçmeye
teşvik etmek için yazılmış kurulumu, kullanımı yapılandırmayı ve güncellemeyi basitleştiren
kullanıcı dostu uygulama/programlardır.
Son sebep ise yine belirli bir hizmet için ayarlanmış out-of-box linux dağıtımlarıdır.
Yani diyelim sunucu işlemleri için özel yapılandırılmış gereksiz uygulamaların kurulu
olmadığı sisteme kurar kurmaz yapılandırma denilemeyecek kadar kısa ayarlarla
sistemi çalışır pozisyona getirdiğiniz hazırHap kıvamındaki dağıtımlar mevcuttur.
[ Burada bir parantez açıp ister QWY ister XYZ dağıtımını alıp ilgili
programları yine o dağıtıma özel şekilde sisteme kurup bu hazırHap diye
tabir ettiğim dağıtımla aynı işi yapan şekle sokmanız mümkündür ]
havasında bir makale şeklinde hazırlamak istedim.
Umarım hoşunuza gider.
***************
Nedir bu Linux ?
***************
Linux dediğimiz kısım çekirdek ingilizce ismiyle kernel denilen kısımdır
Kaba bir tabirle sistemin donanımı asıl yöneten ve diğer programların bu
donanımlara onun üzerinden erişimini sağlayan kısımdır şeklinde düşünebilirsiniz.
Edineceğiniz DAĞITIMlardaki birkaç fazladan eklenmiş ek yama olmadığı
sürece yaklaşık olarak aynı tarihlerde çıkmış Dağıtımlar genelde Aynı
Version çekirdek/linux kullanılır
(ki Version yerine Sürüm demeyi tercih ederim )
Ve şu anki son Linux sürümü 2.6.30-(aday 7) dir. ( 1 Haziran 2009 )
***************
Peki ubuntu , pardus , kubuntu , suse nedir ?
Onlardaki 9.2 11,8 gibi sürümler nedir ?
***************
Bunlara dağıtım denilir ingilizce kısa ismiyle distro.
Bir kişi (evet evet 1 kişi bile olabilir) , grup veya şirket çekirdek dediğimiz bu linux'u alır
üstüne komutların girilmesini sağlayan bazılarının hatayla dos kipi diye tabir ettiği
kabuğu , hani fareyi kullandığımız pencereler olan şu görsel kısmı ,
oyunları , müzik programlarını , çeşitli animasyon ve bazı yapılandırma
programlarını koyar ve Bu ortaya çıkan esere DAĞITIM denilir.
İsmine ister ÖmerUsta gnu/linux ister XYZ gnu/linux der.
Ve bu dağıtımın ilk sürümüne 1.0 veya XYZ gnu/linux 2009 diyebilir
***************
Yani Sadece Kernel yani Linux tek başına bir işletim sistemi değil midir ?
***************
Tek başına bir araba motorunu Araba kabul edebileceğimiz kadar
tek başına çekirdeği de(linux'u da) o ölçüde işletim sistemi kabul edebiliriz.
Linux dağıtımlarının hepsi GNU projesinden programlarla donatılmışlardır
sırf bu nedenle dağıtımların ismine XYZ linux yerine XYZ linux/gnu dememiz
aslında daha doğrudur.
***************
Peki XYZ gnu/linux 1.0 mı daha yenidir yoksa QWY gnu/linux 99999.9 mu ?
***************
Bu sadece içerisindeki programların sürümlerine bakarak söylenebilecek
bir kriterdir. Yani QWY çok eskiden beri devam eden bir DAĞITIMdır ve
son sürümü mesela 99999.9 dur fakat XYZ çok yenidir ve sürümü 1.0dır
ama içindeki proje programların tamamı aynı sürümlerde ise ikiside aynı tazeliktedir.
***************
Peki genel olarak hangi projelere bakarak bir DAĞITIM'ın yeni eski olduğunu
kabul edebiliriz ?
***************
Birinci kıstas genelde çekirdek ( kernel ) yani linuxtur. Ardından
şu projelerin sürümleri kontrol edilebilir
parantez içindekiler günümüzdekison sürüm numaralarıdır )
abiword (2.6.
alsa-lib (1.0.20)
amarok (2.0.2)
ati-driver (9.5)
bind (9.6.0-P1)
compiz (0.8.2)
cups (1.3.10)
db (4.7.25)
dhcp (4.1.0)
emacs (22.3)
evolution (2.26.2)
firefox (3.0.10)
freetype (2.3.9)
gcc (4.4.0)
gimp (2.6.6)
glibc (2.10.1)
gnucash (2.2.9)
gnumeric (1.8.4)
gtk+ (2.16.2)
hal (0.5.12)
httpd (2.2.11)
inkscape (0.46)
jre (6u14)
k3b (1.0.5)
kdebase (4.2.3)
koffice (2.0.0)
libgnome (2.26.0)
module-init-tools (3.9)
mono (2.4)
MPlayer (1.0rc2)
mysql (5.1.34)
nautilus (2.26.3)
NVIDIA (180.51)
OpenOffice.org (3.1.0)
openssh (5.2p1)
openssl (0.9.8k)
perl (5.10.0)
php (5.2.9)
pidgin (2.5.6)
postfix (2.6.1)
postgresql (8.3.7)
Python (3.0.1)
qt-x11 (4.5.1)
samba (3.3.4)
sendmail (8.14.3)
thunderbird (2.0.0.21)
udev (142)
vim (7.2)
xfce (4.6.1)
xine-lib (1.1.16.3)
xorg-server (1.6.1)
***************
Peki aynı sürüm ve aynı proje programlarını kullanan iki
ayrı linux dağıtımı aynı mıdır ?
***************
Eğer yeterince şanslıysanız bunun gibi bir senaryo ile karşılaşabilirsiniz.
Bu durumda out-of-box diye tabir edilen kurulum sonrasındaki halleri ile
aynıdırlar ( yukarıda anlattığım şart geçerli ise)
***************
Peki neden XYZ linux'u QWY linux'a tercih edeyim
veya neden XYZ varken QWY de mevcut ?
***************
Diyelim bir üst sorudaki senaryomuz gerçek oldu ve 2 dağıtımda
tıpatıp aynı sürüm ve projelerle geliyor. Bu durumda birinci önceliği
bu dağıtımların güncelleme sıklıkları ve güncellemelerin sistem güvenlik
ve kararlılığına etkisi 2 dağıtım arasındaki seçim yapma nedenimiz oluşturur.
Diyelim XYZ güvenlik güncellemelerini gün aşırı yayınlarken
QWY ise Piyasadan tanıyacağınız bir işletim sistemine benzer şekilde
3 Ayda bir yayınlıyorsa XYZ'yi seçmeniz için geçerli bir sebebiniz var demektir.
Diğer seçim yapılırken ki etken ise kullanılan ilgili dağıtıma özel yazılmış
güncelleme / yapılandırma uygulamaları. Yani insanları o dağıtımı seçmeye
teşvik etmek için yazılmış kurulumu, kullanımı yapılandırmayı ve güncellemeyi basitleştiren
kullanıcı dostu uygulama/programlardır.
Son sebep ise yine belirli bir hizmet için ayarlanmış out-of-box linux dağıtımlarıdır.
Yani diyelim sunucu işlemleri için özel yapılandırılmış gereksiz uygulamaların kurulu
olmadığı sisteme kurar kurmaz yapılandırma denilemeyecek kadar kısa ayarlarla
sistemi çalışır pozisyona getirdiğiniz hazırHap kıvamındaki dağıtımlar mevcuttur.
[ Burada bir parantez açıp ister QWY ister XYZ dağıtımını alıp ilgili
programları yine o dağıtıma özel şekilde sisteme kurup bu hazırHap diye
tabir ettiğim dağıtımla aynı işi yapan şekle sokmanız mümkündür ]